Giới thiệu giáo trình ” Giáo Trình Bảo Trì Bảo Dưỡng Máy Công Nghiệp “
1.2 CÁC ĐỊNH NGHĨA VỀ BẢO TRÌ
1.2.1 Định nghĩa của Afnor (Pháp): Bảo trì là tập hợp các hoạt động nhằm duy trì hoặc phục hồi một tài sản ở tình trạng nhất định hoặc bảo đảm một dịch vụ xác định.
1.2.2 Định nghĩa của BS 3811: 1984 (Anh): Bảo trì là tập hợp tất cả các hành động kỹ thuật và quản trị nhằm giữ cho thiết bị luôn ở một tình trạng nhất định hoặc phục hồi nó về một tình trạng trong đó nó có thể thực hiện chức năng yêu cầu. Chức năng yêu cầu này có thể định nghĩa như là một tình trạng xác định nào đó.
1.2.3 Định nghĩa của Total Productivity Development AB (Thuy Điển): Bảo trì bao gồm tất cả các hoạt động được thực hiện nhằm giữ cho thiết bị ở một tình trạng nhất định hoặc phục hồi thiết bị về tình trạng này.
1.2.4 Định nghĩa của Dimitri Kececioglu (Mỹ): Bảo trì là bất kỳ hành động nào nhằm duy trì các thiết bị không bị hư hỏng ở một tình trạng đạt yêu cầu về mặt độ tin cậy và an toàn và nếu chúng bị hư hỏng thì phục hồi chúng về tình trạng này.
1.3 NHIỆM VỤ CỦA CÔNG TÁC QUẢN LÝ BẢO TRÌ
Trên thế giới công tác quản lý bảo trì đã được xem trọng trong thời kỳ Đệ nhị thế chiến; khi nhu cầu sản xuất khí tài khí cụ phục vụ cho chiến tranh lên rất cao. Và nó luôn được hoàn thiện theo thời gian với nhiều quan điểm.
Riêng ở Việt Nam, việc áp dụng các chiến lược, các hình thức tổ chức bảo trì vào sản xuất thực tế còn rất hạn chế, chủ yếu là ở các doanh nghiệp tư nhân có vốn đầu tư nước ngoài hoặc các tập đoàn lớn. Trong khu vực doanh nghiệp nhà nước và tư nhân nhỏ, người ta vẫn duy trì tổ sửa chữa cơ điện. Công tác quản lý bảo trì hầu như không có; việc sửa chữa chủ yếu là theo sự cố, mang tính chất chữa cháy và rất thụ động.
Công tác quản lý bảo trì bao gồm các công việc chính yếu như sau:
1.3.1 Nghiên cứu chiến lược; chọn giải pháp:
Để có thể xây dựng một hệ thống quản lý bảo trì hiệu quả, cần phải xem xét quy mô sản xuất của nhà máy; tính chất phức tạp; độ chính xác của quá trình công nghệ và sản phẩm; tính văn hóa tập quán của công ty; yêu cầu an toàn đối với con người và môi trường. Trên cơ sở đó, nhà quản lý chọn ra một hay nhiều giải pháp để thực hiện tổ chức quản lý bảo trì. Có thể thực hiện từng giải pháp riêng lẻ hoặc phối hợp chúng với nhau.
1.3.2 Tổ chức bảo trì – Lập kế hoạch:
Việc áp dụng hình thức quản lý bảo trì trên cơ sở giải pháp đã lựa chọn phải chú ý đến tiêu chí“Hạn chế đến mức tối đa sự cố phải dùng máy; giảm thiểu phế phẩm; chi phí bảo trì về nhân sự và sửa chữa hợp lý và hiệu quả; chi phí dự trữ kho tối ưu và khả năng đáp ứng nhanh chóng của lực lượng làm công tác bảo trì”. Để đạt được tiêu chí đó đòi hỏi phải có kế hoạch cụ thể và khoa học cho tất cả công việc từ nhỏ nhất cho đến lớn nhất.
1.3.3 Quản lý tài liệu bảo trì và kho dự trữ:
Để công tác bảo trì thật sự khoa học và hiệu quả, đòi hỏi phải quan tâm ngay từ đầu đến việc quản lý tài liệu, hồ sơ liên quan đến các trang thiết bị như Lý lịch máy, Hướng dẫn sử dụng. Trong đó, Hướng dẫn sử dụng của nhà cung cấp đóng vai trò hết sức quan trọng; từ việc vận chuyển lắp đặt đến cách thức vận hành; bảo dưỡng; các bản vẽ lắp; sơ đồ điện; thậm chí địa chỉ của nhà cung cấp khi cần thiết.
Quản lý tài liệu bảo trì phải chú ý đến việc bảo trì các tài sản cố định; nhà xưởng; các hệ thống phụ và phục vụ như cung cấp điện nước; chiếu sáng; xử lý nước thải;…
1.4 NHIỆM VỤ CỦA CÔNG TÁC BẢO TRÌ KỸ THUẬT
Nếu như trước đây khoảng vài ba thập kỷ, máy móc thiết bị thường cồng kềnh; kết cấu cơ khí phức tạp và hệ thống điều khiển đơn giản. Ngày nay, do sự phát triển của nhiều lĩnh vực khoa học và công nghệ, máy móc có thêm nhiều bộ phận, nhiều phần tử, mà để có thể duy trì tình trạng hoạt động của chúng người thợ bảo trì phải hiểu biết ở nhiều lĩnh vực: Cơ khí, điều khiển khí nén-thủy lực, điều khiển điện-điện tử, PLC, vi điều khiển; ngôn ngữ lập trình và phần cứng tương ứng; kỹ thuật cảm biến;… Do đó, kỹ thuật bảo trì cũng đa dạng và phân chia thành nhiều nhóm công việc khác nhau. Nhưng tựu trung kỹ thuật bảo trì ngày nay có ba nhiệm vụ chính như sau:
1.4.1 Chăm sóc – bảo dưỡng:
Đây là phần công việc phải thực hiện hàng ngày; mỗi khi giao ca; xuống ca. Thông qua việc lau chùi máy, người thợ đứng máy có thể phát hiện những sai hỏng trên thiết bị như các chi tiết bị hao mòn; rỉ sét; nứt; các mối lắp ghép bất thường, bị vênh; bị nới lỏng; quá lỏng… Việc thăm chừng mắt dầu; tình trạng hoạt động của hệ thống bôi trơn; các công tắc điều khiển công tắc khẩn cấp; phanh hãm cũng nằm trong phần việc này, bảo đảm quá trình sử dụng máy an toàn ở mức tối đa.
1.4.2 Kiểm tra và hiệu chỉnh:
Phần việc này được người thợ đứng máy thực hiện nếu nó không đòi hỏi quá phức tạp như độ rơ của bàn máy; trục truyền động. Những công việc đòi hỏi phải có thiết bị đo chính xác phải được thực hiện bởi người thợ bảo trì theo kế hoạch định trước, ví dụ độ rung động, nhiệt độ, áp suất làm việc; độ chính xác điều khiển theo chương trình; độ nhạy của cảm biến;… Trường hợp này việc hiệu chỉnh theo đúng yêu cầu cũng như thông số của thiết bị theo hướng dẫn của nhà chế tạo hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật.
